Narkissos ve Ekho Efsanesi | Kibir ve Aşk

Narkissos ve Ekho

Mitolojide Narkissos ve Ekho'nun hikayesi nedir? Yunan mitolojisinde nergis çiçeği nasıl oluşmuştur? Hera ve Afrodit'in Narkissos ve Ekho efsanesindeki rolü nedir?

Efsaneye göre Ekho isminde su perisi bir kız yaşarmış Karaburun’da. Bu su perisi bütün gün tabiatta çiçekli kırların içinde dolaşır karşısına çıkan periler, satirler, tanrılar ve tanrıçalarla konuşarak zamanı geçirirmiş. 

Çok konuşkan bir su perisi olan Ekho’nun yolu bir gün Mordoğan’a düşmüş. Burada yakışıklı mı yakışıklı, alımlı mı alımlı fani bir delikanlı ile karşılaşmış. Ekho oracıkta bu delikanlıya aşık olmuş. Hemen bu delikanlı hakkında bilgiler edinmiş çevredeki su perilerinden. Su perileri Ekho’nun Narkissos’tan bahsettiğini anlayınca hemen uyarmışlar Ekho’yu. Demişler ki:

“Ölümlülerin en yakışıklısıdır Narkissos. Tanrılar, tanrıçalar ve bütün ölümlüler onun peşinden koşarlar fakat o kimselere dönüp de bakmaz bile. Boşuna bu umutsuz aşk ile vakit kaybetme…”

Narkisos, Caravaggio (1594-96)

Narkissos hakkında bu bilgileri edinen Ekho temkinli davranarak her gün aşık olduğu delikanlı Narkisos’u görmeye, uzaktan uzağa onu seyretmeye başlamış. Aşkının karşılık bulmasını arzulayan Ekho sonuç ne olursa olsun sevdiği adam Narkissos’a aşkını ilan etmeye karar vermiş. Narkissos ile buluşmaya giderken yolda Tanrıça Hera ile karşılaşmış. Hera, o sırada kocası Zeus’un su perileriyle çapkınlık yaptığını haber almış, onu suçüstü yakalamaya gitmekteymiş.

Yolda Ekho’ya rastlayınca, çok konuşkan Ekho, Tanrıça Hera ile uzunca bir sohbete başlayarak Hera’yı lafa tutmuş. Tanrıçanın ne kadar güzel ve kudretli olduğunu anlatmış durmuş. Gururu okşanan Hera ise orada oyalanmış. Fakat sonra Zeus’u yakalamaya gittiğinde onları bulamamış ve bu fırsatı kaçırdığı için çok öfkelenmiş. Lafa tutup oyalamasından dolayı geri gelerek Ekho’yu cezalandırmış.

John Smith, 1683 (www.britishmuseum.org/collection/object/P_1876-0708-2751)

Hera, Ekho’nun konuşma yetisini elinden alıp onu kekemelikle lanetlemiş. Zavallı Ekho artık karşısındaki kişinin son sözlerini tekrar eden bir kekemeye dönüşmüş. Bu vaziyette sevdiği Narkissos’a varmış ve aşkını ilan etmek istese de bunu bir türlü başaramamış. Narkissos kendisine aşkını sunan Ekho’yu “Git başımdan.”, “Beni yalnız bırak.” gibi sözlerle kovmuş. Karşısındakinin son sözlerini tekrarlayan Ekho da “Git başımdan.”, “Beni yalnız bırak.” diyerek oradan ayrılmak zorunda kalmış.

Kara sevda düğümü ile kırk düğüm olan Ekho aşkına karşılık bulamayınca kahrolmuş ve kendisini dağlara vurmuş. O gün bugündür Ekho, dağlarda, mağaralarda gezen ve konaklayan yolcuların son sözlerini tekrarlamıştır. Dağa karşı bağıranların son sözleri Ekho tarafından tekrar edilerek aks-i seda etmektedir.

Ekho ve Narkissos, Antakya Arkeoloji Müzesi, Harbiye

Narkissos’un kendine olan sevgisi Aşk Tanrıçası Afrodit’i oldukça rahatsız etmektedir. Her gelen kızın kalbini kıran Narkissos’u cezalandırmaya karar vermiştir. Oğlu Eros’u görevlendirir, Narkissos’u en çirkin ölümlüye aşık etmesini ister. Eros Narkissos’u takip etmeye başlamıştır bile… Narkissos av sonrası bir göletten su içmek için eğilir suyun üzerine… Yanlışlıkla okunu atar Eros ve onu kendi yansımasını izlerken vurur.

Aegidius Sadeler II, 1601 (www.britishmuseum.org/collection/object/P_1941-1204-11)

Narkissos artık deli gibi aşık olur, görür görmez suda yansıyan siluetini… Narkissos’un kendini beğenmişliği saplantı derecesine dönüşmüş ve Narkissos zamanının tamamını yansımasını izleyerek geçirmeye başlamıştır. Çok geçmeden sudaki yansımasına daha yakın olmak için suya eğildiğinde düşerek suda boğulmuştur. Narkissos’u seven bütün ölümlüler bu duruma çok üzülerek Aşk Tanrıçası Afrodit’e onu ölümsüz kılması için yalvarırlar. Afrodit ise bu isteği geri çevirmez ve Narkissos’un suya düştüğü yerde bedeninden nergis çiçekleri yaratır.

Rivayet odur ki bu hikaye İzmir’in Karaburun (Gr. Mimas) ilçesine bağlı Mordoğan kasabasında yaşanmıştır. Mordoğan ismini kendini beğenmişliğinin kurbanı olan Narkissos’tan miras kalan çiçeğinden alır. Mordoğan 70 çeşit mor renkte çiçeğe ev sahipliği yapmaktadır.

Karaburun ilkbaharda adeta bayramlık giyer gibi mavinin, sarının envai çeşidine bürünerek görenlerin başını döndürecek güzellikte manzaralar ve hoş rayihalar sunar gezginlerine. Bu nedenle her yıl ocak ayında İzmir Karaburun’da Nergis Çiçeği Festivali tertip edilmektedir. 

 

SÖZLEŞME

Bu internet sitesine girilmesi veya mobil uygulamanın kullanılması sitenin ya da sitedeki bilgilerin ve diğer verilerin programların vs. kullanılması sebebiyle, sözleşmenin ihlali, haksız fiil, ya da başkaca sebeplere binaen, doğabilecek doğrudan ya da dolaylı hiçbir zararlardan REHBERNAME A.Ş. ('REHBERNAME') nun sorumluluğunun olmadığını, tarafımdan internet sitesinde E-Bültene üye olmak için veya başkaca bir sebeple verdiğim kişisel verileri, özellikle de isim, adres, telefon numarası, e-posta adresi, banka bilgisi, yaş ve cinsiyetle ilgili benzeri bilgileri kendi rızam ile paylaştığımı, REHBERNAME A.Ş. ('REHBERNAME') nun nin bu bilgileri kullanmasına muvafakat ettiğimi, bu bilgilerin 3.gerçek ve/veya tüzel kişilerin eline geçmesi ve bu şekilde olumsuz yönde kullanılması halinde ve/veya bu bilgilerin başkaca kişiler ile paylaşılması halinde REHBERNAME A.Ş. ('REHBERNAME') nun sorumluluğunun olmadığını gayri kabili rücu, kabul, beyan ve taahhüt ederim.