Osmanlı Armasını kim, ne zaman tasarladı? Hangi padişah döneminde kullanılmaya başlandı? Osmanlı Armasındaki semboller ne anlama geliyor?
Dünyanın en çok sembol içeren Osmanlı Armasının anlamını biliyor muyuz? Sizler için derledik.
Dile kolay altı yüz yıllık bir imparatorluk Osmanlı. Söğüt’ten başlayan bu yolculuk, üç kıtaya egemenlik kuran köklü bir devlete dönüştü. İmparatorluk yıllarında padişahların kullandığı Tuğralar, bir nevi padişahın imzasıdır aslında. Başa geçen padişah kendi tuğrasını kullanırdı.
Fakat bugün, özellikle son dönemlerde hepimizin sıkça rastladığı meşhur Osmanlı Armasını ne kadar tanıyoruz? Altı yüz yıl boyunca kullanıldığı sanılan bu armanın 1800’lü yıllarda doğduğunu kaçımız biliyoruz?
Osmanlı Arması Nerede ve Ne Zaman Yapıldı?
Hepimizin bildiği Osmanlı Arması, İngiltere Kraliçesi Victoria tarafından Sultan Abdülmecid’e hediye edilmiştir. 1853-1854 Osmanlı ve Rusya arasındaki Kırım Savaşı’ndan sonra Abdülmecid’e Fransa Kralı tarafından bir nişan verilir.
Bunun üzerine İngiltere, Fransa’dan geri kalmamak adına Abdülmecid’e nişan verecektir ve geleneğe göre nişanı alan kişinin arması Londra’da bulunan St.George Kilisesi'nin duvarına asılacaktır. Fakat o ana kadar Osmanlı’nın belli bir arması yoktur kullandığı, nihayetinde öncelikle bir arma tasarlanmalıdır.
İşte bu amaçla Kraliçe Victoria bir İngiliz arma uzmanını görevlendirir ve uzman Prens Charles Young gerekli bilgileri topladıktan sonra Osmanlı Armasını çizer. Sultan Abdülmecid bu armayı beğenir ve daha sonra 1882’de II. Abdülhamid tarafından birkaç ilaveyle birlikte devlet arması kabul edilir.
Osmanlı Arması’nın Anlamı
Otuz anlam içeren arma dikkatli bir şekilde baktığınız zaman size Osmanlı’nın gücünü, adaletini ve hoşgörüsünü öyle iyi anlatıyor ki..
Öncelikle en üstteki güneş sembolü ve ortasındaki tuğra, imparatorluğu ve padişahın güneş gibi olduğunu sembolize eder ki tuğra dönemin padişahına göre değişir.
Tuğranın hemen altında yukarıya dönük hilal vardır ve içinde Arapça olarak “Osmanlı devletinin hükümdarı olan … Han, Allah’ın muvaffak kılması ve yardımına dayanır ve öylece hüküm sürer,” ibaresi yazmaktadır.
Hilalin altında ise sorguçlu bir sarık yer alır ki bu da Osmanlı’nın kurucusu olan Osman Gazi’yi ve devletin köklülüğünü simgeler. Sorguçlu sarığın sağlı-sollu iki yanındaki mızraklar Mızraklı Süvari Alayını sembolize eder.
Bunların hemen altında ise kalkan yer alır ve kalkanın etrafında 12 yıldız vardır. 12 burcu simgeleyen bu yıldızlar kalkanı çevrelerken, aslında Osmanlı’nın kainatın merkezi olduğu anlamını da ortaya koyar.
Kalkanın sağ tarafında kırmızı zemin üzerine beyaz ay-yıldızlı Osmanlı Sancağı yer alırken, sol tarafında ise yeşil zemin üzerine üç hilal kondurulan Hilafet Sancağı bulunur. Kırmızı renk bağımsızlığı simgelerken yeşil de İslam’a bağlılığı sembolize eder.
Hilafet Sancağının altındaki Bereket Boynuzu, bolluk ve bereketi simgelerken, çiçekler de devletin estetik yönünü vurgular. Çiçeklerin hemen solundaki terazi Osmanlı’nın adaletini sembolize ederken, terazinin altındaki iki kitaptan biri Kuran-ı Kerim, diğeri ise Kanunnamelerdir.
Bereket Boynuzunun altındaki çapa Osmanlı’nın donanmasını ve denizciliğini sembolize eder.
Kırmızı Osmanlı Sancağının altındaki top şekli ise Top ve Gülleleri ifade eder ki İstanbul’un fethinde bulunan Topçu Ocaklarını ve gülleleri sembolize eder.
En altta bulunan beş nişan ise; En sağdaki nişan devlet adına yararlı olmuş kişilere verilen nişandır. Sağdan ikinci nişan savaşlarda başarı göstermiş askerlere verilendir. Ortadaki nişan üst düzey asker ve devlet görevlilerine verilendir. Onun solundaki yine devlete hizmet etmiş ve başarı göstermiş kişilere verilen nişandır. Ve en soldaki ise devleti ve milleti için hizmet etmiş kadınlara verilen nişandır.
Genel olarak şunu söylemek gerekirse, armadaki çok sayıda bulunan savaş aleti, üç kıtaya hükmeden imparatorluğun savaş gücünü sembolize eder.
Osmanlının yaptığı yenilik hareketleri de armaya yansıtılmış, bununla beraber hoşgörüsü ve gücü de bu armaya yüklenmiştir. İngiltere’de tasarlanan Osmanlı Arması içerdiği 30 anlamla Dünyada 19.yüzyılla beraber yerini almayı başarmıştır.